آرمانگرایی در شعر انقلاب
![](http://artfestival.ir//upload/P3DE6692E.jpg)
امروز به نظر میرسد ما در چند دههء اخیر با گفتمان جدیدی در عرصهء بخشهای عمدهء رهیافتهای شعری معاصر روبهرو هستیم،لذا ویژگیهایی که مطرح می شود. میتواند مشخصههای اصلی مکتب ادبی انقلاب اسلامی تلقی شود و بدون تردید قیصر از شاعران طراز اول این آفرینشهاست.شاخصهء اول،آفرینش کهن الگوهاستما در این چند دههء اخیر،در شعر بسیاری از شاعران اهل مطالعه و اهل فهم و نقد ادبی، با نوع ویژهای از حجم کهن الگوها،بیان و تصویر آفرینی کهن الگوها به عنوان سرچشمهء شبکه تصویر سازیها و تصویر آفرینی مواجه هستیم. شاخصهء دوم تعادل و توازن میان صورت و معناست.شاعر طراز اول انقلاب نه صرفا به دنبال صورت است و نه صرفا به دنبال معنا و به نظر من قیصر در ایجاد تعادل و توازن میان صورت و معنا منحصر به فرد است و در این زمینه استادی به تمام معناست.شاید یکی از رمز و رازهای تحولات شعر قیصر وفاداری او به هنر شعر است که در صورت و معنا تعادل ایجاد کند و نوآوریهای او مربوط به همین مسأله است.ما نباید در مورد تحولات و نوآوریهای شعر قیصر یکجانبه و یک بعدی قضاوت کنیم.مثلا عدهای میگویند قیصر یکسره به ارزشها پشت با زده است، مطلقا چنین نیست.برخی میگویند قیصر یکسره فرمالیست شده است مطلقا چنین نیست.کسانی که خصوصا در این اواخر با قیصر حشر و نشر داشتهاند میدانند که تحولات و نوآوریهای او صرفا در راستای به کمال رساندن شعرهایش بوده است.مورد سوم رویکرد زیبایی شناسانهء آگاهانهء عارفانه در شعر معاصر است که به ویژه در شعر قیصر مشاهده میشود. چهارم روحیهء معنوی خالق اثر یعنی خود شاعر است.به ویژه روحیهء اخلاقی بینظیر قیصر در حوزهء اخلاق و مدنّیت و وفاداری اجتماعی،در خور ستایش است.مورد پنجم رخدادها و وقایع معنوی و خارق العادهای است که در طول این چند دهه اتفاق افتاده است و نمونهء بارز آن انقلاب اسلامی است و نیز دلاوریها و فداکاریهای رزمندگان اسلام در طول دفاع مقدس و افتخار آفرینیهای مردم ایران که همهء مردم دنیا را به شگفتی وا داشته است.
ششم،بازخوانش میراثهای ادبی و کوشش برای بازآفرینی جنبههای برجستهء ادبیات است.هفتم غنی بودن تصاویر بلاغی در میراث ادبی ماست که طبعا برخلاف دوران ماقبل مشروطیت و حتی چند دهه بعد از آنکه شاعران از سنتهای ادبی فاصله گرفتند و بعد متوجه شدند بریدن از سنتهای ادبی بهطور مطلق به نفع ادبیات نیست.
دورهء انقلاب جدایی مطلق از این سنتها را به سود ادبیات ندانستند؛لذا به بازشناسی آثار ادبی پرداختند و این مسأله در مجموع به سود ادبیات و شاعران معاصر منتهی گردید.مورد هشتم اتفاق بیبدیلی است که در این دوره در ادبیات رخ داد.در گذشته اشعار ما یا مدحی بود،یا وصفی بود و یا حماسی و تغزلی بود.در دوران مشروطه نیز اجتماع به تنهایی محور متنهای شعری قرار گرفت؛حال آنکه در شعر انقلاب اسلامی،عرفان و حماسه و تعهد اجتماعی و دینی و نیز اعتقاد به تکرار سنتهای شعری به صورت یکجا در اشعار مورد توجه واقع شد.نهم بحث آرمانگرایی است.متأسفانه شماری از دوستان در این مورد یکسونگری کرده و در مورد اشعار قیصر گفتهاند که شعر او جنبهء تراژیک یافته است،درحالیکه اگر ما همزمان با این مسأله به شخصیت شعر قیصر توجه کنیم،متوجه میشویم که او هرگز به تراژدی نزدیک نشده است.شعر قیصر نوستالژی ارزشهای انقلاب اسلامی و آرمانهای اجتماعی ایرانی-اسلامی است. او همیشه در حسرت بازیابی ارزشهایی بود که در جامعه ما در حال فراموشبی بود.دغدغههای قیصر،دغدغههای اخلاقی-آرمانی بود؛لذا در شعر قیصر با نوعی تحسّر و نوستالژی ارزشها مواجه میشویم.مورد آخر این است که در شعر انقلاب نوعی اسطوره سازی و بازیابی ظرفیت اسطورهای در شعر به وجود آمده است و شاعران ما در درجهء اول تحت تأثیر مرحوم دکتر علی شریعتی و در درجهء دوم تحت تأثیر آموزههای انقلاب و حضرت امام به اسطوره سازی پرداختهاند،البته این تربیت نه از نظر ارزشی که از نظر قدمت است.مثلا سلمان هراتی،سید حسن حسینی و نیز قیصر،هر سه در فضای گفتمانی مشترک از جبهه و عرصههای جامعه به«منا»تعبیر میکنند.
یادداشت روز
وجود دبیرخانه دائمی جشنواره تولیدات مراکز استانی ضروری است
برای برپایی کیفیتر جشنواره صرفا تعداد شمارگان آن، ارتقای کیفی به جشنواره نمیدهد، بلکه در جهت پیشرفت دوره به دوره آن، باید دبیرخانهای مرکزی بهصورت دائمی تشکیل و در فاصله برپایی دورههای مختلف جشنواره بهطور فعالتری عمل کنند. تشکیل دبیرخانه دائمی و برگزاری کارگاههای توجیهی ویژه هنرمندان موجب برقراری ارتباط مستحکم بین هنرمندان با جشنواره و تبیین اهداف برای آنان میشود تا با توجیه درست بتوانند آثاری متناسب با اهداف جشنواره تولید و از ارسال آثار آرشیوی پرهیز کنند.
بسیاری از از آثار راهیافته به چنین جشنوارههایی معمولا آرشیوی بوده و بعضی از آنها به جشنوارههای مختلف راه یافتهاند، درحالی که میتوان با ایجاد دبیرخانه دائمی و فعال به سیاستگذاری و توجیه هنرمندان پرداخته و تولیدات فاخری متناسب با موضوع و اهداف برگزارکنندگان جشنواره اقدام کرد. هدف از برپایی این جشنوارهها کمک به ارتقای سطح خلاقیت و اندیشه هنرمندان جوان است تا بتوانند با خلق آثار محکم و متناسب با موضوع جشنواره، هنرآفرینی کنند. تداوم جشنواره باعث ایجاد انگیزه بیشتر در جامعه جوان هنرمندان خواهد شد و آنان را وادار میکند که به موضوعات مطرح شده در جشنواره عمیقتر فکر کنند و از نگاه هنری اثر خلق کنند.
تناسب آثار با ماموریتهای محوری حوزه هنری از جمله دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، خانواده و بیداری اسلامی از مهمترین ملاکها در این زمینه است. این آثار متناسب با این سیاستها و از بعد مسائل فنی، هنری و زیباییشناسی ارزیابی و داوری میشوند. قزوین از دیرباز در زمینه هنرهای تجسمی از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است و بهواسطه همین ویژگی برجسته، شایستگی و استحقاق این را دارد که دبیرخانه بخش تجسمی تولیدات مراکز استانها را از صفر تا صد بر عهده داشته باشد.
کشف استعدادهای جوان و هدایت آنها مهمترین رسالت جشنوارههای هنری است. اگر برپایی این جشنوارهها صرفا برای برگزاری باشد، بیشتر بهمنزله یک کار نمایشی است، اما اگر بهصورت کیفیتر و دائمیتر باشد، میتوان استعدادهای زیادی را در تمام حوزههای مختلف شناسایی و به رشد کمی و کیفی آنها کمک کرد.
تولیدات مراکز استان
- راه یابی 50 اثر تجسمی از قزوین به چهارمین جشنواره آثار و تولیدات
- حضور فعال هنرمندان رشته خوشنویسی حوزه هنری استان اصفهان در جشنواره تولیدات
- حضور دو نقاش مشهدی در جشنواره تولیدات استاني
- راهیابی آثار هنرمندان خوشنویس حوزه هنری خراسان رضوی به جشنواره تولیدات
- حضور 55 اثر از آثار هنرمندان حوزه هنری خراسان رضوی در بخش تجسمی جشنواره تولیدات
مصاحبه و گفتگو
- تولیدات دفاتر ادبیات پایداری منبع الهامی برای آفرینشهای هنری در رشتههای دیگر
- همّ و غمّ حوزههنری رونقبخشیدن به تولید است
- ادبیات پایداری، تاریخ پیش روی ما را تغذیه میکند
- آثار تولید شده در جشنواره تولیدات منطبق با سیاستهای حوزه هنری باشد
- ارزیابی و انتقاد از آثار باعث رشد و تولید بهتر آن خواهد شد